اطلاعات کلی خبر
عنوان خبر :
فاویسم چیست و چه علائمی دارد؟
متن کامل خبر
بیماری فاویسم، بیماری خونی است که از طریق مصرف باقلا و برخی داروها به وجود میآید و فقط از طریق آزمایش خون قابل تشخیص است.
به گزارش مشرق، بیماری فاویسم یک بیماری خونی و ارثی است که به دلیل نقص یا کمبود یک آنزیم در گلبولهای قرمز به وجود میآید. این بیماری به دنبال مصرف باقلا( سبز و خام و یا فریزشده)، برخی داروها و یا ابتلا به بعضی از عفونتها در بدن ظاهر میشود. همچنین شیر مادر باعث انتقال این بیماری به کودکان زیر یک سال میشود؛ البته بیماری فاویسم اغلب در پسران زیر ۵ سال مشاهده میشود.
بیماری فاویسم در نواحی شمالی و جنوبی ایران(سواحل دریا) بیشتر رواج دارد؛ این بیماری در اثر کمبود آنزیم گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز گلبول قرمز ایجاد میشود که شایعترین نقص آنزیمی در دنیاست و منجر به ایجاد طیف وسیعی از بیماریهایی نظیر کمخونی همولیتیک حاد، زردی نوزادی و همولیز مزمن گلبولهای قرمز خون میشود. این آنزیم نقش مهمی در احیای اکسیدانهای تولیدشده در گلبولهای قرمز ایفا میکند.
بنابراین زمانی که کودک دچار کمبود این آنزیم مهم در بدن شود و در معرض اکسیدان قرار گیرد، مبتلا به همولیز و در اصطلاح بیماری فاویسم میشود.
علائم بیماری فاویسم
کودکان با مصرف برخی داروها و یا باقلا به هر شکل و یا ابتلا به برخی عفونتها، ۲۴ تا ۴۸ ساعت ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
تهوع، استفراغ
تب
زرد شدن سفیدی چشم
دلدرد
کم شدن ادرار و تیره شدن رنگ ادرار
رنگ پریدگی و زرد شدن پوست
روش تشخیص بیماری فاویسم
بیماری فاویسم را میتوان تنها از طریق آزمایش خون تشخیص داد.
درمان فاویسم
این بیماری درمان قطعی برای ژن عامل ندارد و تنها پیشگیری از تخریب گلبولهای قرمز و پرهیز از مواجهه با مواد اکسیدان، اقدام مؤثر میباشد. در صورت مشاهده علائم ذکرشده باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه نمایید. تجویز سرم به مقدار کافی و در برخی موارد تزریق خون، تنها راه درمان فاویسم میباشد.
دلیل منع مصرف باقلا برای برخی افراد
باقلا از جمله مواد اکسیدان است؛ مواد اکسیدان باعث میشود گلبولهای قرمز فاویسمیها از بین بروند و پاره شوند این بیماری میتواند گاهی با بوییدن گل و گردههای باقلا و عبور از کنار مزارع باقلا بروز نماید.
باقلا از جمله مواد غذایی اکسیدانی است که دارای موادی به نام «ویسین» یا «کوویسین» است که در مجرای گوارش و طی فرآیندهای شیمیایی عمل هضم، به «دی ویسین» و «ایزور امیل» تبدیل میشوند. همولیز گلبولهای قرمز در بیماران مبتلا به فاویسم، موجب بروز یک نوع کمخونی به نام کمخونی همولیتیک میگردد.
این مواد در باقلا از اکسیدانهای قوی به شمار میروند و به محض تماس با غشای گلبول قرمز در افرادی که کمبود آنزیم گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز را دارند، گلبولهای قرمز را از بین میبرد و شخص به فاویسم مبتلا میشود.
در برخی موارد بیماری فاویسم، عوارض خیلی شدید و مهلکی ایجاد میکند که افراد از خوردن باقلای تازه به شدت هراس پیدا میکنند؛ علاوه بر این، فاویسم با بوییدن گل و گردههای باقلا نیز به وجود میآید.
برخی داروها نیز مانند باقالا، فرد را مبتلا به فاویسم میکند، مانند آسپیرین با دوز بالا، داروهای ضدمالاریا، برخی آنتیبیوتیکها، نفتالین، حنا و عوامل عفونی که توانایی تخریب گلبولهای قرمز را دارند.
بیماران فاویسمی از مصرف چه مواد و داروهایی باید اجتناب کنند؟
باقلا
اسپیرین (آ.اس .آ)
سولفاستامیدها
ویتامین k
کوتریموکسازول
حنا و سدر
نیتروفورانتوئین، فورازولیدون، نیتروفورازون، آسکوربیک اسید، کلرامفنیکل، کلروکین، متیلن بلو، نالیدیکسیک اسید، فنازوپریدین، پروبنسید و استامینوفن با دوز بالا
فتالین و حشرهکشها
راههای پیشگیری از بیماری فاویسم
یکی از راههای جلوگیری از بروز بیماری فاویسم، دو لپه کردن باقلا و جوشانیدن آن است که باید در آخر، آب جوشیده را دور بریزید. همچنین پخت باقلا همراه با روغن و ادویههای گرم مانند گلپر، دارچین، آویشن، میخک و فلفل، عوارض احتمالی این بیماری را کاهش میدهد. البته باید توجه داشت که اغلب بیماران فاویسمی در حالت عادی، هیچ علائمی از بیماری ندارند و تنها در صورت مصرف باقلا و یا برخی داروها، دچار عوارض میشوند.
عوارض کلی مصرف باقالا
لازم دانستیم در این بخش نگاه کلی داشته باشیم به عوارض مصرف باقلا که شامل:
افرادی که به کلسترول خون بالا، تصلب شرایین، دلدرد، سنگ اورات، فشارخون بالا، افسردگی، نفخ، اسیداوریک بالا، خارش پوستی و صرع هستند نباید بیش از اندازه باقلا مصرف کنند.
خودداری از مصرف باقالا هنگام شب، زیرا موجب بیخوابی میشود.
ایجاد نفخ و احساس سنگینی در معده؛ برای پیشگیری از این عارضه باقلا را در آب جوشانده و سپس آب را دور بریزید. باقلای کهنه و بدون پوست نسبت به باقلای تازه با پوست، نفخ کمتری ایجاد میکند.
مصرف باقلا همراه با ماست موجب دلپیچه میشود.
مصرف بیش از اندازه باقلا، منجر به ایجاد تاول در دهان میشود؛
برخی از افراد اعتقاد دارند که مصرف باقالا در بارداری، باعث افزایش احتمال ابتلای جنین به بیماری فاویسم میشود. البته این موضوع اثبات نشده است، اما بنابر احتیاط بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود صحبت نمایید.
باقالی دارای مقادیر قابلتوجهی تیرامین است، بنابراین افراد تحت درمان با داروهای مهارکننده نظیر فنلزین، ایزوکاربوکسازید و نیز مبتلایان به میگرن میبایست از مصرف باقلا اجتناب کنند.
مصرف باقلای تازه ممکن است تولید مسمومیت و حساسیت شدید و در موارد نادر موجب مرگ شود؛ بنابراین باید در خوردن باقلای تازه و خام احتیاط کنید.
هشدارهای لازم
کودکان مبتلا به فاویسم، فقط در خوردن باقلای خام و پخته مجاز نیستند؛ از تماس کودک با پوست باقالا نیز جلوگیری کنید و این کودکان را به مزارع باقلا نبرید.
برای کودکان فاویسمی، هیچ دارو و مکمل ویتامینی را بدون نظر پزشک به کودکتان ندهید و پزشک را از وجود بیماری کودک، مطلع نمایید.
در صورت شیردهی به کودکان فاویسمی، مادر شیرده نیز نباید از باقلا استفاده کند و در صورت مصرف آن ، باید تا ۳ روز به کودک شیر مادر داده نشود.
از تماس کودک با برخی مواد شیمیایی نظیر نفتالین، بنزن و حشرهکشها جلوگیری کنید.
در صورت مشاهده علائم حمله فاویسم به درمانگاه یا بیمارستان مراجعه کنید.