اطلاعات کلی خبر
عنوان خبر :
راه مدرسه کمـیـنگـاه اعتـیـاد
متن کامل خبر
مریم شمالیان- شیرازنوین:
shomalianm@gmail.com
کارشناس مسئول برنامه سلامت روان اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت شهدای والفجر دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: با آموزش در خانه، مدرسه و ایجاد پارکهای سلامت بدون دخانیات و برنامههای مفرح ورزشی و فرهنگی رایگان، میتوانیم مسیر خانه تا مدرسه را از نظر گرایش به اعتیاد در جامعه امنتر سازیم.
گرایش به اعتیاد، آنهم در سنین پایین مشکلی است که جوامع با آن روبهرو هستند و در کشور ما نیز این معضل وجود دارد. مسیر خانه تا مدرسه در موارد بسیاری بهدلیل نداشتن آگاهی و دانش کافی نوجوانان از مقوله اعتیاد، موجب شده است تا قشر کمسن جامعه ما به دام اعتیاد بیفتند. در اینخصوص با کارشناس مسئول برنامه سلامت روان اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت شهدای والفجر دانشگاه علوم پزشکی شیراز به گفتوگو نشستهایم:
جهانتاب هادیزاده با اشاره به اینکه دانشگاه علوم پزشکی شیراز همواره در راستای کاهش اعتیاد در جامعه برنامههای متعددی به اجرا درآورده است به خبرنگار شیرازنوین میگوید: از 8 سال قبل برنامه پیشگیری در این راستا را در نظر گرفتهایم که مردان و زنان 15 تا 59 سال را در بر میگیرد و مراقبان سلامت پایگاههای سلامت شهرها و خانههای بهداشت روستاها، مراجعهکنندگان را در خصوص مصرف دخانیات و مواد مخدر و الکل مورد ارزیابی قرار میدهند.
وی ادامه میدهد: مراجعهکنندگان با پاسخ دادن به 8 سؤال مورد ارزیابی قرار میگیرند که همراه با حفظ حریم خصوصی آنهاست و در این ارزیابی همچنین مشخص میشود که در معرض دود دسته دوم یا سوم هم قرار دارند یا خیر.
کارشناس مسئول برنامه سلامت روان اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت شهدای والفجر دانشگاه علوم پزشکی شیراز اعلام میکند: طبق ارزیابیهای اخیر، میزان اعتیاد در سال 1401 نسبت به 1400 افزایش یافته است که این افزایش در نوجوانان بیشتر است و در مقایسه با جمعیت بانوان هم افزایش اعتیاد و گرایش آنها به دخانیات در این مدت، سیر صعودی داشته که زنگ خطری برای جامعه بهشمار میرود.
وی با اشاره به اینکه پس از انجام این ارزیابیها، فرد مصرفکننده و یا افرادی که در معرض دود دسته دوم و سوم قرار دارند به روانشناس ارجاع داده میشوند، عنوان میکند: با این کار آنها را وارد مرحله انگیزشی میکنیم اما متأسفانه مشکلی که وجود دارد اکثر افراد دنبال مشاورههای متعاقب این طرح نمیروند.
نوجوان سالم من
هادیزاده با اشاره به اجرای طرح «نوجوان سالم من» که برای والدین دارای فرزند رده سنی 12 تا 17 سال در مراکز خدمات جامع سلامت اجرا میشود، بیان میکند: این طرح، توسط روانشناسان این مراکز و در 8 جلسه آموزشی و با هدف پیشگیری از اعتیاد اجرا میشود، اما روانشناس به اندازه کافی نداریم و آموزشوپرورش برای ارائه این آموزشها در سطح مدارس هم باید هماهنگی و برنامهریزی بیشتر در نظر بگیرد زیرا سطح آموزش ما در پیشگیری از اعتیاد باید با توجه به جمعیت هماهنگ شود و باید کارگروهی از آموزشوپرورش، بهزیستی، دانشگاهها و ... در این راستا تشکیل شود تا برنامههای آموزش پیشگیری از اعتیاد در راستای تحصیلی افراد جامعه اجرا شود. همچنین این موارد آموزشی در کتب مدارس و دانشگاهها نیز باید منعکس شوند تا در نوجوان و جوانان ما نهادینه شود و آگاهی آنها را افزایش بخشد.
گرایش به اعتیاد از مسیر خانه در مدرسه
وی با تأکید بر اینکه مسیر خانه تا مدرسه برای نوجوانی که آگاهی کافی از اعتیاد ندارد، میتواند موجب گرایش وی به اعتیاد شود، اظهار میکند: نوجوان در خانه و در جمع والدینی که صورت مسئله اعتیاد را در خانه پاک کردهاند و توضیحات و آگاهی کافی به فرزندشان با این تصور که فرزندانشان در خصوص اعتیاد ندانند، بهتر است، بیشتر در مسیر خانه و مدرسه و قرار گرفتن در جمع همسالان به مصرف دخانیات و مواد مخدر تمایل نشان خواهد داد. هادیزاده میافزاید: عدم برخورداری از سرگرمی و نشاط اجتماعی در گرایش نوجوان و جوان به اعتیاد نقش بسزایی دارد، ارزان بودن مواد مخدر و دخانیات، عدم وجود زمینه مناسب برای رفتن به باشگاههای ورزشی پس از رفتن به مدرسه بهدلیل بالا بودن شهریه باشگاههای ورزشی، عدم دسترسی نوجوان و جوان به برنامههای تئاتر، موسیقی و کنسرت رایگان و ... همگی عواملی هستند که در گرایش به اعتیاد مؤثرند زیرا وقتی نوجوان در مکان درست نتواند انرژی خود را تخلیه کند به گرایشهای غلط متمایل میشود.
وی اضافه میکند: اگر در پارکهای نقاط مختلف شهر، تلویزیونهای شهری نصب شود و کلیپ آموزشی در کنار فیلم و برنامههای سرگرمکننده و با هدف پیشگیری و درمان اعتیاد پخش شود، حتی توجه همان نوجوان و جوانی که دچار اعتیاد شده هم به این موضوع و مخاطرات آن جلب میشود و نتایج مؤثری در پی خواهد داشت.
هادیزاده تصریح میکند: گنجاندن کنسرت موسیقی در فرهنگسراها، ارتقای حوزه ورزش و ارائه آموزشهای لازم به والدین همگی برای اینکه نوجوان از مسیر خانه تا مدرسه به سمت اعتیاد نرود مؤثر هستند و باید جدی گرفته شده و برای آنها برنامهریزی شود، زیرا هزینه پیشگیری همواره کمتر از درمان است و در کاهش آسیبهای اجتماعی هم نقش بسزایی دارد.
وی با تأکید بر اینکه وجود خشونت در جامعه هم بر روان نوجوان از مسیر خانه تا مدرسه اثر منفی میگذارد، میگوید: نزاعهای خیابانی و وجود خشونت در جامعه، موجب عادیسازی رفتار خشونتآمیز برای نوجوان میشود که باید در این خصوص در کتب درسی تحصیلی به مسائل خودمراقبتی، کاهش میل به رفتارهای خشونتآمیز، مهار هیجانات، قدرت نه گفتن در مقابل دخانیات و مواد مخدر و ... پرداخته شود و به جرأت میتوانیم بگوییم، این اقدامات تا بیش از 70 درصد در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و مخاطراتی که از خانه تا مدرسه ممکن است برای نوجوان پیش بیاید، مؤثر هستند.
هادیزاده با اشاره به تبعات اعتیاد اظهار میکند: دزدی، خودکشی، بزهکاری و ... از تبعات اعتیاد هستند، اما با آموزش دادن اصولی به نوجوانان و جوانان اگر در درمان اعتیاد، تنها 10 درصد موفق شویم در پیشگیری چندین برابر موفق خواهیم بود و هزینه و تبعات اجتماعی کمتری در پی خواهیم داشت. وی با تأکید بر نقش خانوادهها مجدداً عنوان میکند: متأسفانه خانوادهها در خصوص خودمراقبتی و معرفی پدیده اعتیاد به نوجوان خود، اقدام مؤثری ندارند و همین امر موجب میشود نوجوانی که از مسیر خانه تا مدرسه در میان همسالان خود قرار میگیرد، مصرف دخانیات و مواد مخدری که اصلاً نمیشناسد و تبعات و پیامدهای شوم آن را نمیداند، برایش جذاب شود و بخواهد آن را امتحان کند، اما با آموزش در خانه، مدرسه و ایجاد پارکهای سلامت بدون دخانیات و برنامههای مفرح ورزشی و فرهنگی رایگان، میتوانیم مسیر خانه تا مدرسه را از نظر گرایش به اعتیاد در جامعه امنتر سازیم.