عزاخانه ای با قدمت بیش از ۱۸۰ سال، روزنامه شیراز نوین
دانیال ابراهیمی:
۱۵ کیلومتر که از شهر گناوه در استان بوشهر به سمت شرق این شهر برویم و از سهراهی محمد صالحی و سپس سه راهی گمارون بگذریم به روستای فخرآوری میرسیم؛ روستایی با قدمت بسیار که حوالی کوههای گلخاری و چاههای نفت این حوزه واقع شده است؛ روستایی با حدود ۷۰۰ نفر جمعیت که در جایجای آن درختان نخل و گز و کنار خودنمایی میکنند.
وجه تسمیه نام روستا
پیشینیان در مورد تاریخچه این روستا نظرات مختلفی داشتهاند؛ عدهای معتقدند بنیان این روستا، قبلاً در منطقهای که اکنون شمال مکان فعلی قرار گرفته و «سهرو» نامیده میشود شکل گرفته و خاندان «محمدحسینی» و «زارحسین»، ساکنان اولیه آن بودهاند که یکی از نسل محمدحسینیها به نام «فرخ» شالوده اولیه این روستا را بنا نهاده و این مکان ابتدا «فرخ آباد» نامیده میشده که به مرور زمان به فخرآباد و فخرآوری تغییر نام یافته است.
برخی روایتهای دیگر از وجود چاه آب شرب در این روستا که متعلق به شخصی به نام «مشهدی غلامعلی» بوده روایت میکنند که این چاه در منطقه زبانزد و مورد استفاده روستاهای همجوار هم بوده و آن را «فخر» منطقه میدانستند. نام فخرآوری نیز بهزعم اینها ریشه در همین موضوع دارد؛ عدهای نیز معتقدند اولین نخل منطقه در این روستا کاشته شده و به همین دلیل این نام را بر روی این مکان نهادهاند.
هرچه هست، فخرآوری در بلوک حیات داوود گناوه، دارای سبقه قابلتوجهی است.
پیشینه عزاداری در فخرآوری
خاندان «کاجلال» از خانوادههای باسابقه این روستا هستند که امروز هم نوادگان کاجلال با نام خانوادگی جلالی در این روستا سکونت دارند.
آنها بنیانگذار عزاداری در فخرآوری بودهاند و حسینیهای که امروز با نام شهید والامقام بهادر غلامعلیزاده شناخته میشود در تداوم ماتمکدهای ادامه حیات یافته که کل محمد جلالی(کل مومد) آن را رونق داده بود.
ماجرای سفر بانی ماتمکده به کربلا
کل مومد که در اثر قحطیهای آن زمان به بصره رفته بود از طریق دوستان عراقیاش به کربلا میرود و در برگشت به روستا، عزاداری سالار شهیدان را رونق میبخشد. حسب گفتار قدیمیها، اولین عزاداری متشکل و منسجم در ۴ اسفند ۱۲۱۹ شمسی و با آغاز محرم در آن سال در حوالی حسینیه فعلی شکل گرفته و به «اجاق کل مومد» شهرت یافته بود.
آرامآرام مردم از روستاهای اطراف هم به این جمع اضافه شده بودند. با فوت کل مومد، یکی از همان خاندان به نام عباس فرامرزی، سکان این کشتی معنوی را در دست گرفته و روضهخوانی در دروازه منزل او ادامه مییابد.
دروازه، دالان ورودی حیاطهای قدیمی بوده که به شکل سرپوشیده ساخته میشد و در دو طرف آن سکوهایی برای نشستن وجود داشت. معمولاً در اتاق مهمان یا به اصطلاح قدیم، مجلسی هم به دروازه باز میشد؛ مجلسی یک راه هم به اندرونی حیاط داشت تا پذیرایی از مهمانان از آن در صورت بگیرد.
ساخت حسینیه
حدود ۱۳۰ سال بعد از شروع اجاق کل مومد، ساکنان محل به فکر ساخت حسینیه افتادند؛ حسینیهای که با همت جوانان آن زمان مانند حاج محمد حسین غلامعلیزاده، ولی غلامی، خداکرم جلالی و ... خشتهای آن تهیه شد و سقف آن چوب و بوریا بود.
این حسینیه در سال ۱۳۴۷ راهاندازی شد و ماتم دروازه عباس فرامرزی به حسینیه آمد.
از مداحان و روضهخوانان قدیمی در این محل، شیخ نوشاد جلالپور، ملا احمد واعظ از قریه گمارون، احمد جلالی فرزند کوچکعلی، فتحالله عربزاده از روستای بقعه و دیگران بودهاند.
آوازه این حسینیه در منطقه بیشتر پیچیده و اشتیاق مردم برای حضور در مراسمات بیشتر و بیشتر میشد.
شهادت بهادر
بهادر غلامعلیزاده از اهالی همان محل بود؛ جوان ۲۱ سالهای که روانه جنگ و جبهه شد و در اول مهرماه ۱۳۶۰ در سوسنگرد، هدف گلوله آر پی جی قرار گرفت و به شهادت رسید. با شهادت بهادر، این حسینیه هم به نام او مزین شد؛ وی اولین شهید در بین سه شهید دیگر روستای فخرآوری است. بانی بعدی حسینیه بعد از فوت عباس فرامرزی، ملا ولی غلامی بود.
تأسیس حسینیه کل عوض
دیگر مسافر کربلا از این روستا، کربلایی عوض تباشیر بود؛ در سالهایی که کربلارفتهها اندک بودند و با پیشوند «کل» نامیده میشدند، کل عوض در این روستا میزیست ؛ وی در سال ۱۳۵۶ حسینیهای دیگر در روستا را بنا نهاد که ابتدا به حسینیه کل عوض شهرت داشت و بعدها که دو فرزند کل عوض به نامهای حیدر و ابراهیم تباشیر به افتخار شهادت نائل آمدند به حسینیه شهیدان تباشیر تغییر نام یافت. این روستا، شهیدی دیگر به نام عبدالله علیپور را هم دارد که یادمان شهدای روستا با نصب سنگ قبرهای قدیمی آنها در دارالرحمه فخرآوری، زیارتگاه مردم است.
حسینیه شهیدان تباشیر در ابتدای انقلاب و دوران جنگ تحمیلی محل آموزش نظامی و اعزام جوانان روستا به جبهه بود و حاج حسین رضایی، مربیگری آموزش نظامی اهالی را بر عهده داشت.
نسل مداحان روستا
بعدها مداحان جوان عرصه را در دست گرفتند؛ زندهیاد حسین ابراهیمی که از جانبازان جنگ تحمیلی بود در هر دو حسینیه نوحهخوانی میکرد. حاج حسن ابراهیمی، برادر کوچکتر حسین نیز از مداحان شناختهشده است که وی نیز از جانبازان جنگ تحمیلی است و سالهاست در عرصه مداحی فعالیت دارد.
برادران مجید و حسن حسنی، خلیل نعیمی نیا و ... از دیگر مداحان روستا بوده و هستند. پیر غلامهایی مانند مرحوم ولی غلامی، حسن غلامی، علی علیزاده و مرحوم ناصر غلامی نیز در این راه حنجره به نام مولایشان مزین میکردند.
محرم در حسینیه غلامعلی زاده
محرم امسال هم در این حسینیه باسابقه، با شور بیشتری برگزار شد؛ این ماتمکده با قدمت بیش از ۱۸۰ سال، پرچمدار عزای سیدالشهدا(ع) و یارانش در منطقه بوده و حالا جوانترها پا به میدان نهادهاند تا این پرچم برافراشته بماند. عبدالعلی غلامعلی زاده، فرزند ملا ولی، راه پدر را ادامه داده و حسینیه هر ساله محل عزاداری جمعیت قابلتوجهی است.
این حسینیه دارای دو ساختمان مجزا برای برادران و خواهران است و جمعیت عاشقان ثارالله(ع) و یارانش، همهساله در این مکان گرد هم میآیند تا در عزای امامشان به سینه بزنند و عزاداری کنند. روحانی حسینیه، حجتالاسلام عرب زاده از اهالی همین روستاست.
حضور نوجوانان و جوانان با لباس سیاه و نوشتههای پشت آن با عنوان «خادمالحسین حسینیه شهید بهادر غلامعلی زاده - فخرآوری» از نکات بارز و قابلتوجه هیئت غریب مدینه این حسینیه است که با نام «امام حسن مجتبی(ع)» زینت یافته است.
بانوان روستا و حتی گناوه و روستاهای اطراف نیز از حاضران در این عزاخانه هستند که عزای زنانه سنتی را بر پا میدارند.
سی پارههای قدیمی
کارکرد حسینیه فقط برای عزای اهل بیت(ع) نبوده و در گذشته که روستا، مسجد نداشت، مراسم ختم اهالی هم در این محل برگزار میگردید. جزءهای قرآنی که در قدیم سیپاره نامیده میشدند هم در این حسینیه وجود دارند که بیانگر قدمت حسینیه هستند.
روال سابق بر این بوده که یادبودی از مراسم ختم در این کتب نوشته میشد و اکنون مرور همان نوشتهها، خود تاریخچهای گویا برای روستا و حسینیه به حساب میآید.
در پایان این نوشتار باید برای روح تمام عزیزانی که در این عزاخانه، سالها عزای امام حسین(ع) و یارانش را برپا داشتند، طلب آمرزش کرد.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین