خروج از انزوا، روزنامه شیراز نوین
خروج از انزوا
دیپلماسی سیاسی اقتصادی ایران با ملل جهان وارد فاز جدیدی میشود. اینکه ملل جهان مشتاق اما در انتظار پیوستن به صف سرمایهگذاران در ایران هستند، باعث شده تا موضوع تحریمهای اقتصادی علیه کشورمان رنگ باخته و جوامع جهانی بر این باور باشند که فرصتهای طلایی را از نظر سرمایهگذاری در ایران باختهاند.
هرچند فرصتهای تاریخ گذشته اقتصادی درایران قابل احیا هستند، اما باید دید ممالک توسعهیافته و قادر به هزینهکرد سرمایه در حوزه زیرساختهای معطلمانده کشورمان تا چه اندازه ریسکپذیرند و میتوانند خود را از سلطه دلار خارج کنند. مدتها بحث و گفتوگو پیرامون حوزه یورو در مناطقی از جهان رونق گرفت، تا یورو بتواند جایگزین مناسبی برای مبادلات ارزی بین ملل جهان گردد. هرچند یورو توانست قدمهای بلندی در این رابطه بردارد، اما سلطه دلار به این سادگی قابل رفع نبود و اتحادیه اروپا با تمام تلاش خود نتوانست از حوزه دلار خارج شود. در یک دهه گذشته اتحادیه اروپا سعی کرد تا به تقویت واحد پولی یورو بپردازد تا به نوعی بتواند از سلطه دلار در معاملات جهانی خارج شود. همزمان با روسیه، اتحادیه اروپا در حال تدوین طرحی برای تقویت نقش یورو و تضعیف دلار در بازار جهانی بود. اما بلومبرگ، خبرگزاری آمریکایی، با دستیابی به اطلاعات اقتصادی اتحادیه اروپا اندیشه و جایگاه یورو در مبادلات جهانی را افشا کرد. در آن برهه اتحادیه اروپا قصد داشت با اجرای سلسلهسیاستهایی جایگاه یورو را تقویت کرده و سلطه دلار را در اقتصاد جهانی تضعیف کند. در این برنامه با نام پیش به سوی تقویت جایگاه جهانی یورو، آمده است علیرغم آنکه شرکتهای اروپایی تولیدکننده و خریداران بزرگی هستند، اما در بازارهای استراتژیک به دلار معامله میکنند و حتی در مبادلات بین شرکتهای اروپایی نیز دلار مبنای ارزی است. این مسئله شرکتهای اروپایی را تحت تأثیر خطر نوسانات ارزی و همچنین تشدید اختلافات سیاسی نظیر تصمیمات یکجانبه که مبادلات دلاری را به صورت مستقیم تحت تأثیر قرار میدهند، گذاشت. درواقع استفاده ابزاری از دلار میتوانست به صورت یکجانبه معادلات و مبادلات جهانی را به سمت منافع خود تغییر جهت دهد. این تغییر جهت از نظر اتحادیه اروپا یک تهدید بزرگ محسوب میشد که در جریان خروج یکجانبه آمریکا از برجام به وضوح میتواند مورد مثال در عصر معاصر قرار گیرد.
در طرح پیش به سوی تقویت جایگاه جهانی یورو آمده است، با توجه به اینکه 340میلیون شهروند اروپایی به صورت روزانه از اسکناسها و سکههای یورو در 19 کشور عضو حوزه یورو استفاده میکنند، این ارز دومین ارز مهم بینالمللی پس از دلار محسوب میشود. در سال 2017، حدود 36 درصد مبادلات بینالمللی از نظر ارزش به یورو بسته شده و یورو حدود 20 درصد حساب ذخیره ارزی خارجی بانکهای مرکزی کشورها را شامل میشد. البته سهم دلار از حساب ذخیره ارز خارجی بانکهای مرکزی کشورها 60 درصد بود. در هر صورت آمریکا با توسل به ابزار تحریمهای اقتصادی حتی یکجانبه که ناشی از قدرت دلار است، تاکنون توانسته سهم رو به رشدی را در اقتصاد جهانی ایفا کند و دیگران را که در اتحادیه اروپا صاحب برنامه هستند، به انزوا بکشاند. اما در دنیای سیاست و اقتصاد سیاسی همیشه برگهایی برای برنده شدن یا احتمال باخت مطلق وجود دارد. پیوستن ایران به سازمان بریکس، آن هم در دوران تحریمهای شدید غرب علیه ایران، یک پیروزی بزرگ و نقطه عطف سیاست خارجی ایران است. در واقع ایران همزمان با شروع دولت سیزدهم سعی بر آن داشت تا به ترمیم روابط با ملل جهان، خصوصاً کشورهای همسایه بپردازد. سفرهای بسیار مهمی از سوی رئیس جمهور به کشورهای همسایه، اروپایی، آفریقایی و آسیایی انجام شد که درنهایت میتوان به بارزترین آنها یعنی عضویت ایران در بریکس اشاره کرد. کشورهای عضو بریکس از پنج عضو حالا به یازده عضو افزایش پیدا کردهاند؛ هرچند نمیتوان درکوتاهمدت منتظر یک معجزه بزرگ در اقتصاد ایران باشیم، اما این گام میتواند گامی مهم و بلند در تقویت مناسبات اقتصادی ایران با جهان باشد؛ آن هم در شرایطی که آمریکا یکتنه حاضر به بازگشت به برجام نیست و فشارها علیه ایران را افزایش میدهد. بریکس یک فرصت بود و دولت ایران از این فرصت برای نشان دادن میل باطنی خود به تعامل جهانی استفاده کرد. حالا ایران دو پله مهم سیاسی اقتصادی را در روابط بینالملل برداشته است؛ اول ترمیم و توسعه روابط با عربستان و دوم عضویت در بریکس. این گروه هماکنون ۴۰ درصد از منابع مالی جهان، ۱۵ درصد تجارت جهانی و ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی طبق گزارش بانک جهانی را در اختیار دارد. تأثیر عضویت در بریکس برای ایران مهم است. این در حالی است که رهبران کشورهای عضو گروه بریکس در یکی از آخرین اقدامات خود بیانیه مشترکی نسبت به رسیدن به توافق در مذاکرات هستهای وین ابراز امیدواری کرده و از حق ایران برای استفاده از انرژی صلحآمیز هستهای دفاع کردند. همانطور که در ابتدا گفته شد، دیپلماسی سیاسی اقتصادی ایران با ملل جهان وارد فاز جدیدی میشود. ایران ثابت کرده است که خواستار تعاملات بینالمللی است و با حسن نیت قدم در مجامع جهانی میگذارد و این آمریکاست که با استفاده ابزاری از دلار، بهصورت یکجانبه سلطه خود بر بازارهای جهانی را در قبضه و سیطره دارد. هرچند ایران با پیوستن به بریکس وارد گروه کشورهایی با قدرت اقتصادی نوظهور شده است.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین