مریم شمالیان- شیرازنوین
shomalianm@gmail.com

آنچه امروز به عنوان صنعت دست یا همان صنایع‌دستی شناخته می‌شود، دارای ریشه و تاریخ مستحکمی است؛ اهمیت صنایع‌دستی تا جایی بوده است که در سال ۱۹۶۴ میلادی، یونسکو تصمیم به تأسیس شورای جهانی صنایع‌دستی گرفت که بدین ترتیب آثار ساخته شده از دست هنرمندان از اهمیت بیشتری نسبت به گذشته برخوردار شد.
پس از آن صنایع‌دستی دچار تحول و دستخوش تغییرات چشمگیری شد؛ به‌گونه‌ای که صنعت گردشگری تا حد قابل‌توجهی روی آن تأثیر گذاشت. به واقع صنایع‌دستی به یکی از اهداف صنعت گردشگری تبدیل گردید؛ چراکه توجه بسیاری از گردشگران در بسیاری از نقاط جهان به آن جلب شد.
تهیه سوغاتی از شهر مورد نظر از جمله اقداماتی است که بسیاری از گردشگران آن را انجام می‌دهند؛ به خصوص زمانی که این سوغات و صنایع‌دستی مانند خاتم‌کاری، ظروف میناکاری و... حاصل کار استادکاران حرفه‌ای و باتجربه باشد.
اهمیت ارتباط و پیوند میان صنعت گردشگری و صنایع‌دستی به قدری زیاد است که بسیاری از کشورها در حال حاضر در تلاش‌اند تا با تلفیق صنایع‌دستی و فرهنگ و آداب و رسوم هر منطقه آن را به گردشگرانی که به این مناطق سفر می‌کنند، معرفی کنند.
امروزه بسیاری از کشورهایی که صنایع‌دستی جزئی از آثار آنها محسوب می‌شود، در تلاش هستند تا به نحوی این آثار را در کنار مکان‌های گردشگری و در معرض دید گردشگران قرار دهند. 
توجه به صنایع‌دستی در گردشگری نقش مؤثری در معرفی دست‌ساخته‌های صنعتگران بومی یک منطقه دارد و اگر در مراکز گردشگری به برگزاری رویدادها و نمایشگاه‌های متنوع مرتبط با صنایع‌دستی اقدام شود، نتیجه مطلوبی در خصوص معرفی صنایع‌دستی بومی مناطق و اشتغال‌زایی و درآمدزایی حاصل خواهد شد.
هدایت نگاه گردشگران به سمت صنایع‌دستی 
از آنجایی که حوزه صنایع‌دستی در کشوری مانند ایران از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، بسیاری از سرمایه‌گذاران در این حوزه مشغول به فعالیت هستند. لازم است کسانی که در این عرصه مشغول به فعالیت هستند، با متمرکز شدن بر بازار هدف و تبلیغات گسترده و هدفمند، در شناسایی صنایع‌دستی ایرانی به مردم جهان و رشد آن کمک کنند.
مسئله مهمی که وجود دارد و بهتر است به آن توجه شود، این است که رابطه میان صنایع‌دستی و گردشگری بیش از پیش مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد؛ به این دلیل که مهم‌ترین هدف گردشگری در ایران توجه به بخش فرهنگی و توجه گردشگرانی که از سراسر جهان می‌آیند، به این بخش است. 
در کشوری مانند ایران که در آن صنایع‌دستی در رشته‌های مختلفی به ثبت رسیده است، این ضرورت وجود دارد تا در کنار دیگر جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی به آن توجه و سرمایه‌های مورد نیاز به آن اختصاص داده شود. 
هرچه رشد و توسعه صنعت دستی افزایش پیدا کند، نیاز مردم به بخش‌های صنعتی مانند نفت و منابع آن که همواره با مشکل پایان‌پذیری روبه‌رو هستند، برطرف شده و در نتیجه این حوزه می‌تواند به یکی از اصلی‌ترین بخش‌های درآمد برای مردم تبدیل شود.
حافظیه میزبان نخستین رویداد ملی گردشگری عشایر
شیراز در آبان‌ماه جاری میزبان نخستین رویداد ملی گردشگری عشایر می‌شود که با رویکرد جدیدی برای اولین بار در کشور برگزار می‌گردد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فارس در گفت‌وگو با خبرنگار ما، با اشاره به اینکه میز ملی گردشگری کشور توسط وزارت میراث فرهنگی به استان فارس سپرده شده است، می‌گوید: راه‌اندازی دبیرخانه دائمی گردشگری عشایر در فارس با عضویت دبیر میز ملی گردشگری عشایر، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و اداره کل امور عشایر فارس و برخی دیگر از نهادهای مرتبط در محل اداره کل میراث فرهنگی فارس، گامی مؤثر در توسعه گردشگری عشایری به عنوان یکی از ظرفیت‌های مؤثر گردشگری استان خواهد بود.
سید مؤید محسن‌نژاد می‌افزاید: گردشگری عشایر یکی از ظرفیت‌های بالقوه استان فارس است؛ بیشترین عشایر کشور در استان فارس مستقر هستند و این قابلیت می‌تواند گردشگران بی‌شماری را به این استان جذب کند.
او با اعلام اینکه شیراز از 22 تا 26 آبان جاری میزبان نخستین رویداد ملی گردشگری عشایر خواهد بود، عنوان می‌کند: این رویداد ملی در این ایام در محور حافظیه برگزار می‌شود و از ساعت 10 الی 21 پذیرای علاقه‌مندان خواهد بود.
محسن‌نژاد ادامه می‌دهد: در کنار این رویداد همچنین ورک‌شاپ‌های گردشگری عشایر و صنایع‌دستی عشایر، عشایر و محیط زیست، آموزش و شناسایی فعالان عشایری، رونمایی از پکیج‌های تورگردانی عشایر و... گنجانده شده است.
او انتخاب محور حافظیه را به این دلیل عنوان می‌کند که یکی از محورهای شناخته‌شده گردشگری است و فرصت خوبی برای تلفیق گردشگری و صنایع‌دستی به عنوان 2 عامل مکمل یکدیگر به شمار می‌رود.
 فرصتی برای گردشگری خوراک عشایری
روح‌الله روانشاد معاون گردشگری اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فارس نیز در این خصوص ضمن گفت‌وگو با شیرازنوین، عنوان می‌کند: این رویداد صرفاً جشنواره صنایع‌دستی نیست؛ بلکه جشنواره گردشگری عشایر با محوریت معرفی آداب و سبک زندگی عشایر، گردشگری خوراک در حوزه عشایر، معرفی محصولات و صنایع‌دستی عشایر و اتحاد اقوام عشایر مختلف کشور است، اما با توجه به اینکه اولین رویداد به این سبک است و بحث محدودیت زمانی با توجه با فرا رسیدن فصل سرماست، از استان‌های یزد، فارس، یاسوج و خوزستان برای شرکت در این رویداد اعلام آمادگی کرده‌اند.
او ادامه می‌دهد: شهرداری، سپاه عشایر، اداره امور عشایر استان، فرمانداری، استانداری فارس، اداره‌کل میراث‌فرهنگی، بخش خصوصی، دفاتر خدمات مسافرتی، راهنمایان گردشگری و... در برگزاری این رویداد مشارکت کرده‌اند و همچنین در این رویداد ملی گردشگری غرفه‌های فروش صنایع‌دستی هم گنجانده شده است.
روانشاد همچنین می‌گوید: در این رویداد حدود 20 غرفه برپا خواهد شد و 15 سیاه‌چادر عشایری و یک سفیدچادر به‌عنوان محل برگزاری نشست‌ها و مدرسه عشایری در قالب این رویداد برپا می‌شود.
او اعلام می‌کند: زیورآلات، خاتم، سفال و... در قالب ورک‌شاپ و برای فروش در این رویداد ملی به نمایش و فروش گذاشته می‌شود.